كودك

تماشاي اينكه كودك از نوزادي كه هميشه خوابيده است به كودكي پرتحرك رسيده كه مي خواهد همه دنيا را كشف و زير و رو كند بسيار لذت بخش است. اما اينكه كودك به آنصورت كه شما مي خواهيد رشد نكند نيز نگراني رايجي است كه نمي توان از آن چشم پوشي كرد.

اميد خود را از دست ندهيد. مسايل طبيعي محدوده گسترده اي دارند و هر كودكي برنامه زمان بندي خودش را دارد. شايد كمك كننده باشد كه بدانيد اين برنامه زمان بندي براي موفقيت هاي آينده قابل پيش بيني نيست. اينكه كودك شما 17 ماه طول كشيده تا نخستين قدم هاي خود را بردارد به اين معني نيست كه نمي تواند در آينده از شما جلو بزند. برخي از كودكان مثلا تا 15 ماهگي نمي توانند راه بروند اما نبايد نااميد شد، شايد در آينده ورزشكار قابلي شود.

مهارت هاي زباني كودك در برخي مواقع مي تواند در آينده در مدرسه تقويت شود. كودكي كه دير زبان باز مي كند به اين مفهوم نيست كه نمي تواند در آينده كلمات را درست تلفظ كند يا درست حرف بزند. به طور مثال، انيشتين نيز دير زبان باز كرد اما به يكي از مشهورترين دانشمندان تاريخ تبديل شد.

كودك قادر مي‌شود عمليات ذهني انجام دهد كودك در اين مرحله يادمي‌گيرد كه كميت‌ها علي رقم تغيير در ظاهر فيزيكي ثابت هستند و اشيا را مي‌تواند برحسب ابعاد وزن و… رديف كند. مشخصه اول تفكر عملياتي بازگشت پذيري است او مي‌تواند اشيا را برحسب صفات آنها طبقه‌بندي كند و همچنين قادر به تثبيت نگهداري ذهني است

دوره عمليات صوري «قياسي»(۱۲–۱۵)سال

دوره استقرار ه‍وش انتزاعي است. تفكر بيشتر منطقي و نظامدار است. اين حد آخرين حد تكميل ساخت‌هاي ذهني‌است و از اين پس هيچ نوع ساخت ذهني جديد در فرد بنا نمي‌شود

در اين مرحله تفكركودك بيشترين تفاوت را با تفكر بزرگسال دارد در اين زمان كودك به طور كامل خودميان بين است وهمه اشيا را از ديدگاه خود مي‌بيند

دوره حسي‌حركتي :در اين مرحله تماس كودك با دنياي خارج به صورت عملي است و تنها بازتاب‌هاي فطري را ابراز مي‌كند
دوره عمليات عيني:

ازانتقاد يا عبارت تحقيرآميز عليه كودك بپرهيزيد. از تشويق و تحسين استفاده شودميتوان برخي از دستورها را ناديده گرفت تمامي احساسات قابل پذيرش است نه تمامي رفتارها با دادن انتخاب و احترام به آرزوها كودك را توانمند سازيد. خود را بخشي از روياهاي كودك نماييد بااوصادق و صبور باشيد به آنان آگاهي دهيد كه رفتارشان تحت تأثير احساساتشان است از كلمه احساسزياد استفاده كنيد به (نظرم تو احساس خشم مي‌كني) از فرزندان‌تان بخواهيد درمورد احساساتش در طي روز باشما صحبت كند[۷]

'جنگ درخانواده' والدين بايد احساسات منفي خودرا شناسايي كنند كودكان مي‌توانند راهي راكه والدينشان با تعارضات مقابله مي‌نمايند ياد بگيرند هرگز نبايد كودكان به عنوان اسلحه در تعارضات استفاده كرديك درگيري خانوادگي اغلب بدتر از تعارض درخانواده است. اين حالت منتهي به فاصله گرفتن اعضاي خانواده از همديگر شود حتي انواع واكنش‌هاي جسماني چون سردرد و … بروز مي‌كند

توانمندي‌هاي ه‍وش ثابت هستند اما ه‍.ش هيجاني مي‌تواند فراگرفته شود يا بهبود يابد. زماني كه كودكان از نظر ه‍وش هيجاني هوشمند شوند قادر خواهند بود به استعدادهاي خود دست يابند دليل اين امر آن است كه عملكرد بالاي مغز به وسيله تنش محدود شده بدين سان كودك قادر نخواهد بود كه تمركز كرده وبه تفكر بپردازد. كودكاني كه يادمي‌گيرند به طور مثبت فكر كنند قادر خواهندبود كه بر هيجانات سخت خود چيره شوند. يادگيري وحافظه تحت تأثير هيجان‌هاي شديد قرار مي‌گيرند هيجان مي‌تواند تأمين كننده سوخت براي يادگيري قلمداد شود.[۵] كنترل كردن و ابراز كردن مناسب احساسات به كاهش مشكلات رفتاري منتهي مي‌شود و نهايتاً به پذيرش بيشتر ديگران كودكاني كه هيجان منفي خودشان را به شكل غيرقابل كنترل مثل به هم كوبيدن در و ناسزا ابراز مي‌كنند واكنش منفي ديگران را عليه خود برمي‌انگيزد. اين بازخوردهاي منفي ديگران باعث مي‌شود خود ارزشمندي كودكان كاسته شود كودكان مي‌خواهند كه احساس مهم بودن كنند حمايت شوند مورد احترام باشند صدايشان شنيده شود با مشكلات بجنگند و دوست داشته شوند. هنگامي كه آنان اين احساسات را در خانه مدرسه تجربه نكنند ممكن است به سمت گروه مخرب رفته تا نيازهاي خود را تأمين كنند. مشكلات رفتاري ممكن است نتيجه ه‍وش هيجاني پايين باشد. خشونت نيز ممكن است زاييده احساساتي چون ضعف ناكامي درحاشيه بودن باشد.

آگاهي نسبت به احساسات خويش
بازشناسي احساسات ديگران
ابراز مستقيم احساسات با به‌كارگيري دايره لغاتي از كلمات احساسي
برقراري تعادل ميان افكار و شناسايي نحوه تأثير هريك بر ديگري
حساس بودن در برابر افكار ديگران
آگاهي نسبت به اين مسائل كه هميشه احساسات درست ابراز نمي‌شوند
بينش نسبت به زاويه ديد ونگاه ديگران (چرا او اين كار را كرد)
انعطاف: قدرت ديدن نقطه نظرات متفاوت ديگران
توانايي ايجاد راه حل‌هاي بيشتر
خودآگاهي نسبت به روابط
خودگويي‌هاي مثبت و سازنده
شجاعت براي پذيرش خطر عاشق خود وديگران بودن
يك انتخاب براي شادبودن واز زندگي لذت بردن
هدفمندي براي دست يابي به سرنوشت خويش براي تفكر سازنده

ه‍وش هيجاني عبارتند از شناخت و درك كنترل افكار و احساسات و ارتباط دادن مناسب آنها به ديگران طوري كه با ديگران همدلي نموده واين توانايي رابه افراد بدهد كه با ديگران تعامل كنند. برنامه ه‍وش هيجاني بايست از خردسالي در طول سالهاي مدرسه در خانه و در اجتماع آغاز مي‌شود. زماني كه اين دسته از برنامه‌هاي آموزشي به كودكان ارائه مي‌شود عملكرد تحصيلي آنها رشد مي‌كند. هنگامي كه كودكان فاقد قابليت كنترل آشفتگي‌هاي خود باشند به خوبي نتوانند تمركز كنند يابشنوند دربرابر تكانش‌هاي خود مقاومت نشان ندهند ودر برابر فعاليت‌هاي مربوط به يادگيري احساس مسئوليت نكنند از منابعي كه ياري‌گر پيشرفت تحصيلي آنهاست محروم خواهند شد. برنامه‌هاي مبتني برهوش هيجاني به كودك كمك مي‌كند تا نقش هايشان رادر زندگي بهتر انجام دهند شنونده فعالي باشند ودرهاي همدلي را گشوده

به مانند بيشتر نظام‌هاي حقوقي، دورهٔ كودكي به دو دوره بخش مي‌شود:

دورهٔ عدم تميز
دورهٔ تميز

در حقوق ايران، تعريف قانوني از دورهٔ تميز نشده است. كودكي كه در دورهٔ تميز باشد، كودك مُمَيِّز گفته مي‌شود و آن عبارت از كودكي است كه گرچه سن و سال كمي دارد، ولي شعورش به امور روزمره مي‌كشد و سرش در خريد و فروش‌هاي عادي كلاه نمي‌رود و هنجارهاي روزمرهٔ مردم را تا حد متعارف مي‌داند. كودك غير مميز نيز كسي است كه پا به دورهٔ تميز نگذاشته باشد. پس دورهٔ عدم تميز، به دورهٔ زندگاني كودك، پيش از دورهٔ تميز، گفته مي‌شود.
Two little kids.JPG
در برخي از كشورها براي دورهٔ تميز، سني معين شده و اگر كودك به آن سن رسيده باشد، مميز محسوب مي‌گردد. براي نمونه قانون مدني آلمان، سن هفت سال تمام را پايان دورهٔ عدم تميز كودك مي‌داند و از آن به بعد، كودك، مميز محسوب مي‌شود. در اين قانون، يكي از گروه كساني كه اهليت استيفا به دست خودشان را ندارند، كودكاني نام برده شده‌اند كه هنوز هفت سالشان تمام نشده است.

در كنوانسيون حقوق كودك سازمان ملل متحد، كودك به هر انساني كه زير هجده سال تمام باشد گفته مي‌شود؛ مگر اين كه مطابق قانون حاكم بر آن شخص، سن كمتري براي رشد او مقرر شده باشد